Unia Europejska jest wspólnotą krajów, które znajdują się na różnych poziomach rozwoju i które mierzą się z wieloma problemami. W myśl zasady wspólnoty, wszystkie państwa Unii mierzą się z każdym wyzwaniem razem. Pomagają w tym Fundusze Europejskie, które wzmacniają konkurencyjność gospodarek państw członkowskich, podejmują walkę z bezrobociem oraz realizują działania, które pomagają w rozwoju uboższych regionów.
Już od 40 lat Unia realizuje aktywną politykę rozwoju regionalnego, którą określa się też polityką spójności bądź polityką strukturalną. Możemy wyróżnić 7 zasad działania Funduszy Europejskich, które wynikają z reguł rządzących polityką regionalną Unii Europejskiej.
Partnerstwo, dodatkowość, subsydiarność i decentralizacja
Pierwsza reguła to zasada partnerstwa. Oznacza to, że na każdym etapie realizacji funduszy uczestniczą wszyscy zainteresowani partnerzy. Komisja Europejska współpracuje z właściwymi władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi i jednocześnie przeprowadzane są konsultacje z partnerami gospodarczymi i społecznymi. Drugą regułą jest zasada dodatkowości lub współfinansowania. Chodzi tu o to, że Fundusze Europejskie mają uzupełniać środki finansowe poszczególnych państw członkowskich, a nie je zastępować. Kolejna zasada subsydiarności oznacza, że instytucje unijne będą realizować zadania tylko wtedy, jeżeli nie mogą być one skutecznie i samodzielnie wykonane przez dane regiony lub kraje członkowskie. Czwarta zasada decentralizacji ma na celu umocnienie roli samorządów regionalnych i lokalnych w realizacji i wykorzystaniu otrzymanych funduszy.
Koncentracja, programowanie oraz wymiar terytorialny
Następna zasada koncentracji polega na wspieraniu ze środków unijnych działań, mających największe znaczenie dla rozwoju Unii oraz zwiększenia jej spójności jako społeczno-gospodarczej wspólnoty. Oznacza to również, że pomoc powinna skupiać się na niewielu precyzyjnie określonych celach, priorytetach i działaniach. W zasadzie programowania chodzi o to, że pomoc jest kierowana na trwałe rozwiązywanie problemów w danej gałęzi gospodarki lub regionie. Oznacza to konieczność formułowania wieloletnich planów rozwoju gospodarczego i wykorzystania środków publicznych. W ten sposób można wypracować wieloletnie programy rozwoju, zgodnie z partnerskim procesem decyzyjnym. Ostatnia zasada dotyczy wymiaru terytorialnego polityki regionalnej. Fundusze Europejskie chcą wspierać rozwój terytoriów określonych nie tylko administracyjnie, ale związanych też funkcjonalnie, a więc odznaczające się podobnymi cechami społeczno-gospodarczo-przestrzennymi oraz jednolitymi celami rozwoju.
