Termin ryczałt podatkowy jest stosowany wówczas, gdy mamy do czynienia z uproszczoną metodą naliczania podatku. Metoda ta zakłada, że nie ustala się podstawy wymiaru podatku, choć jednak jest wyjątkowo popularna, nie każdy może z niej korzystać. Najważniejszym przepisem znajdującym zastosowanie w tym kontekście wydaje się ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Ustawa ta reguluje najważniejsze kwestie związane z opodatkowaniem zryczałtowanym podatkiem dochodowym niektórych przychodów. Dotyczy zatem osób fizycznych, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą, są duchownymi albo osiągają przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy, a także innych umów o podobnym charakterze pod warunkiem, że wspomniane umowy nie są zawierane w ramach prowadzonej przez wspomniane osoby pozarolniczej działalności gospodarczej. Osoby fizyczne, które mogą pochwalić się przychodami wynikającymi z pozarolniczej działalności gospodarczej mogą opłacać zryczałtowany podatek dochodowy na dwa sposoby. Na pierwszy plan wysuwa się w tym kontekście ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, można jednak korzystać także z możliwości, jakie stwarza tak zwana karta podatkowa. Jeśli mamy do czynienia z osobami fizycznymi osiągającymi przychody z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy, a także innych umów, dla których charakterystyczny jest podobny charakter, mają one prawo do opłacania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Osoby duchowne prawnie uznanych wyznań opłacają z kolei zryczałtowany podatek dochodowy od swoich przychodów. Wpływu z takiego podatku są częścią dochodu przynależnego budżetowi państwa. Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne mówi o tym, że opodatkowanie ryczałtem jest możliwe także w tym przypadku, w którym pozarolnicza działalność gospodarcza jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych oraz spółki jawnej osób fizycznych. Opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych jest też możliwe w przypadku otrzymanych lub pozostawionych do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniędzy i wartości pieniężnych, a także wartość otrzymanych świadczeń w naturze i tych świadczeń, które są konsekwencją realizowania założeń umowy najmu i podnajmu, dzierżawy i poddzierżawy oraz innych umów, dla których charakterystyczny jest podobny charakter. Rozwiązanie takie jest możliwe do zastosowania w przypadku, w którym w roku poprzedzającym rok podatkowy osoba zainteresowana skorzystaniem z możliwości ryczałtu uzyskała przychody z działalności prowadzonej samodzielnie w wysokości, która nie przekracza 150 tysięcy euro lub uzyskała przychody wyłącznie z tej działalności, która była prowadzona w formie spółki. Również w tym przypadku za graniczną przyjmuje się wartość 150 tysięcy euro.
Z możliwości takiej korzysta również osoba, która w roku podatkowym rozpoczęła wykonywanie działalności i nie korzystała z opodatkowania w formie karty podatkowej. Z ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych mamy do czynienia również w odniesieniu do podatników, którzy w roku poprzedzającym rok podatkowy prowadzili działalność samodzielnie lub w formie spółki, a ich przychody były opodatkowane jedynie w formie karty podatkowej. Jest to także możliwe w odniesieniu do jednostek, które tylko przez część roku były opodatkowane w takiej formie, potem zaś lub wcześniej – na zasadach ogólnych.
